معرفي نشريه
علمی
دوفصلنامه تخصصی «پژوهش های میان رشته ای قرآن کریم» در راستای منویات مقام معظم رهبری(مد ظله العالی) به منظور اشاعه و گسترش مطالعات میان رشته ای در زمینه قرآن و ایجاد بستری مناسب برای کاربردی کردن مفاهیم، فرهنگ و پژوهش های قرآنی در سطوح مختلف سازمان ها و مؤسسات و همچنین انتشار نتایج پژوهش های میان رشته ای قرآن کریم به همت سازمان فعالیتهای قرآنی دانشجویان کشور(جهاد دانشگاهی) پایه ریزی و راه اندازی شده است.
دو فصلنامه تخصصی «پژوهشهای میان رشته ای قرآن کریم» که از نیمه دوم سال 1387 فعالیت خود را زیر نظر معاونت فعالیتهای قرآنی سازمان فعالیتهای قرآنی دانشجویان کشور(جهاد دانشگاهی) شروع کرده است هر دو فصل یکبار منتشر می شود و تاکنون پنج شماره از این دوفصلنامه چاپ و منتشر گردیده است. این دو فصلنامه دارای اعتبار تخصصی است ولی رایزنی های صورت گرفته با وزارت علوم و تحقیقات و فناوری نوید این را می دهد که دوفصلنامه موفق به کسب اعتبار علمی - پژوهشی شود.
این دو فصلنامه برای بهره برداری در پایگاه های زیر در دسترس عموم پژوهشگران قرار گرفته است:
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام: www.isc.gov.ir
پایگاه مجلات نور www.noormags.com
بانک اطلاعات نشریات کشور www.magiran.com
مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری www.srlst.com
پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی www.sid.ir
پایگاه اطلاع رسانی سازمان فعالیتهای قرآنی دانشجویان کشور www.iska.ir
آخرین مقالات منتشر شده
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - شیوه های انعکاس آیات قرآن در دیوان ناصرخسرو
دکتر آرش امرایی علی بازوندشماره 21 , دوره 11 , پاییز-زمستان 1399از آنجا که قرآن کریم منبع بی‌پایان اندیشه های اخلاقی، انسانی و تربیتی است، بسیاری از شاعران و نویسندگان فارسی زبان، همواره در خلق آثار خود از این گنجینۀ پرفیض بهره‌برده‌اند.همین آميختگي ميراث مكتوب ما با آموزه‌هاي اسلامی، موجب دشواری درك اين ميراث بدون آشنايي با قرآن و چکیده کاملاز آنجا که قرآن کریم منبع بی‌پایان اندیشه های اخلاقی، انسانی و تربیتی است، بسیاری از شاعران و نویسندگان فارسی زبان، همواره در خلق آثار خود از این گنجینۀ پرفیض بهره‌برده‌اند.همین آميختگي ميراث مكتوب ما با آموزه‌هاي اسلامی، موجب دشواری درك اين ميراث بدون آشنايي با قرآن و حديث شده‌است؛ ناصربن خسرو قبادیانی یکی از شاعرانی که شعر را در خدمت ترویج افکار دینی و مذهبی خود قرار داده‌است؛ وی برای پیشبرد این اهداف و به انجام رساندن ماموریت مذهبی شعر خود، اشعارش را به این آیات نورانی آراسته‌است. حضور آیات در جای جای دیوان ناصر خسرو مؤید این واقعیت است که او به درک شایسته ای از کلام نورانی وحی دست یافته‌است. با توجه به آبشخور مذهبی ناصرخسرو، اشعارش در برگیرنده هدایت‌های اخلاقی ونصایح فراوانی است. ناصرخسرو با تسلط مناسب بر مفاهیم قرآنی،برای اثربخشی بیشتر سخن خود، در شرایط مناسب آیاتی را چاشنی اشعار خود کرده‌است. ناصرخسرو با هنرمندی تمام، گاه اصل آیه یا بخشی از آن و زمانی هم مفهوم و معنای آیه را در شعر خود به گونه‌ای استفاده میکند که گویی بهتر از این ممکن نیست. دراین مقاله می کوشیم با استفاده از جدول‌های آماری، گونه های مختلف انعکاس آیات در دیوان ناصرخسرو را تحلیل نمائیم. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - درآمدی بلاغی بر جمله معترضه در قرآن کریم
محمدمهدی ولی زاده ابوالقاسم ولی زادهشماره 21 , دوره 11 , پاییز-زمستان 1399اسلوب اعتراض، یکی از سبک های گفتمانی پرکاربرد قرآن کریم به شمار می آید. در این تحقیق با بازخوانی و جستاری تفصیلی در دامنه کتب تفسیری و ادبی، کاربرد وسیع جملات معترضه در قرآن و گونه های آن نمایانده شده سپس با دسته بندی منظم و نیز تفکیک جملات معترضه تک غرضی از چند غرضی، ا چکیده کاملاسلوب اعتراض، یکی از سبک های گفتمانی پرکاربرد قرآن کریم به شمار می آید. در این تحقیق با بازخوانی و جستاری تفصیلی در دامنه کتب تفسیری و ادبی، کاربرد وسیع جملات معترضه در قرآن و گونه های آن نمایانده شده سپس با دسته بندی منظم و نیز تفکیک جملات معترضه تک غرضی از چند غرضی، اغراض کلی نهفته در آیات شناسایی، بررسی و مستندسازی شده اند، آنگاه چهار غرض تأکید، دفع خطور ذهنی، تقریر و رد کلام کافران دارای بیشترین کاربرد دانسته شده اند. هدف از پژوهش حاضر پاسخ به چرایی استفاده از سبک بیانی اعتراض در قرآن کریم و نیز حل ابهام عدم تناسب و ارتباط میان آیات معترضه و دیگر آیات می باشد. این پژوهش از نوع تحلیلی- توصیفی بوده و طی آن ضمن یافتن حدود بیست مورد از اغراض جملات معترضه و بررسی آنها ثابت می شود که اطناب حاصل از اسلوب اعتراض در قرآن کریم کاملا هدفمند و در جای خاص خود بوده و طبق مقتضای حال به کار رفته است و از لحاظ کمی و کیفی بسیار فراتر از اسالیب به کار رفته در متون نظم و نثر عربی است، هم چنین از مهمترین عوامل اعجاز ادبی، بیانی و محتوایی قرآن کریم به شمار می رود جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - تحلیل علم¬سنجی تولیدات علمی در حوزه قرآن کریم
علی شرفی عصمت مومنی رحمان ابراهیمیشماره 21 , دوره 11 , پاییز-زمستان 1399هدف: هدف این پژوهش مطالعه علم¬سنجی تولیدات علمی در حوزه قرآن کریم است. روش¬شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی و با روش علم¬سنجی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 356 تولید علمی نمایهشده در پایگاه استنادی کلریویت آنالیتیک از سال 1985-2018 است. ابزار گردآوری اطلاعا چکیده کاملهدف: هدف این پژوهش مطالعه علم¬سنجی تولیدات علمی در حوزه قرآن کریم است. روش¬شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی و با روش علم¬سنجی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 356 تولید علمی نمایهشده در پایگاه استنادی کلریویت آنالیتیک از سال 1985-2018 است. ابزار گردآوری اطلاعات چک¬لیست و ابزار تجزیه و تحلیل اطلاعات نرمافزارهای وُس¬ویوور، هیسسایت و اکسل است. یافته¬ها: یافته¬ها نشان داد که روند انتشار مدارک علی¬رغم نوسانات زیاد در سال¬های مختلف صعودی بوده و بیشترین موضوع¬های آن¬ها در زمینه سیستم¬های اطلاعاتی و مذهب در حوزه قرآن کریم است. همچنین کشورهای عربستان، پاکستان، آمریکا، مالزی و ایران؛ دانشگاههای طیبه، مالایا، پادشاه عربستان، کبانگسان مالزی و دانشگاه آزاد اسلامی ایران؛ مجله¬¬های کنفرانس بین¬المللی دانشگاه طیبه و حقوق تطبیقی آمریکا؛ و الگیناهی، هارویتز و خان بیشترین انتشار و استناد را در میان کشورها، سازمان¬ها، مجله¬ها و نویسندگان داشته¬اند ¬و کلیدواژههای قرآن و اسلام بیشترین همرخدادی را به خود اختصاص داده¬اند. نتیجه¬گیری: نتایج نشان داد که میزان استنادهای محلی و همکاری¬های علمی در زمینه تولیدات علمی حوزه قرآن کریم بسیار کم است و شبکه هم¬خدادی کلیدواژه¬ها نیز پراکندگی بیشتری دارد. بنابراین سیاستگذاران علمی این حوزه باید زیرساخت¬ها و امکانات لازم برای انجام پژوهش¬های قرآنی و افزایش همکاری¬های علمی در سطح محلی و جهانی فراهم کنند. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - مقایسه تطبیقی ساخت و مکانیابی مساجد دوران اولیه اسلامی و مساجد دوره قاجار بر اساس آیات قرآن و روایات اسلامی
هانیه اخوتشماره 21 , دوره 11 , پاییز-زمستان 1399مسجد موضوعی است که قرآن با نگرشی جامع بدان آن پرداخته است. یکی از جنبه های تاکید مسجد در قرآن که کمتر مورد توجه قرار گرفته، موضوع ساخت و مکانیابی مساجد است. مساجد اولیه دوران اسلامی به تقلید از الگوی مسجد مدینه و بهره گیری از آموزه های قرآنی ساخته می شد. این امر با گذشت چکیده کاملمسجد موضوعی است که قرآن با نگرشی جامع بدان آن پرداخته است. یکی از جنبه های تاکید مسجد در قرآن که کمتر مورد توجه قرار گرفته، موضوع ساخت و مکانیابی مساجد است. مساجد اولیه دوران اسلامی به تقلید از الگوی مسجد مدینه و بهره گیری از آموزه های قرآنی ساخته می شد. این امر با گذشت زمان تغییر کرد و به تدریج توجه به آموزه های قرآنی در ساخت و مکانیابی مساجد کمرنگ گردید. این مقاله با استفاده از روش تحقیق توصیقی- تحلیلی و با انتخاب نمونه موردی از مساجد اولیه دوران اسلامی در ایران و مساجد دوره قاجار با هدف بررسی تطبیقی دو دوره مختلف ساخت مسجد در ایران و نیز سیر تحول ساخت آنها بر اساس آیات قرآن و روایات اسلامی تنظیم شده است. برای تحلیل موضوع، 8 اصل ساخت مسجد از آیات قرآن و روایت اسلامی استخراج شده و سپس میزان و نحوه تاثیرگذاری اصول مستخرج بر مساجد دوران اسلامی و مساجد قاجاری سنجیده و در نهایت مورد بررسی تطبیقی قرار گرفته است. بر اساس نتایج پژوهش، اصول قرآنی ساخت مسجد در 8 اصل طبقه بندی گردید که هر 8 اصل در نمونه های مساجد اولیه اسلامی رعایت شده بود. در صورتی که در مساجد دوره قاجار 4 اصل رعایت شده که شامل پایدار بودن و داشتن استحکام(حتی در این مورد هم استفاده از مصالح بی کیفیت تر و نیز بهره گیری از تکنیک های سریع ساخت، میزان استحکام مساجد نسبت به دوره های قبل و به خصوص دوران اولیه اسلامی کمتر شده بود.)، قرارگیری در اماکن اجتماعی، امکان پیاده روی به مساجد و ایجاد مسجد محلی و توجه به روشنایی مسجد بوده است. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - معناشناسی مفهوم «احسان» در قرآن کریم با رویکرد ساختاری
حسین شجاعی محمد حسین اخوان طبسیشماره 21 , دوره 11 , پاییز-زمستان 1399احسان یکی از مفاهیم محوری در حیطه اخلاق فردی و اجتماعی بوده و در قرآن کریم نیز مورد توجه است. احسان مفهومی است دارای تنوع معنایی و گستردگی در مصادیق و همین امر ضرورت مطالعه‌ای معناشناختی برای تبیین ابعاد گوناگون کاربرد آن در قرآن کریم را نمایان می‌سازد. این پژوهش بر پای چکیده کاملاحسان یکی از مفاهیم محوری در حیطه اخلاق فردی و اجتماعی بوده و در قرآن کریم نیز مورد توجه است. احسان مفهومی است دارای تنوع معنایی و گستردگی در مصادیق و همین امر ضرورت مطالعه‌ای معناشناختی برای تبیین ابعاد گوناگون کاربرد آن در قرآن کریم را نمایان می‌سازد. این پژوهش بر پایه روش معناشناسی ساختاری، همنشینان و جانشینان این مفهوم در قرآن را استخراج کرده و از این طریق، به یک دسته‌بندی از ابعاد گوناگون احسان در قرآن رسیده است. بر این اساس، در قرآن درباره مصادیق گوناگون احسان، پذیرندگان آن، شروط مقبولیت آن و آثار دنیوی، اخروی و الهی آن سخن به میان آمده است. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - جامعه پردازی مبتنی بر قسط و عدل؛ برداشتی از المیزان
محمد صادق تراب زاده جهرمی سید مجتبی امامی محمد حسین الهی زادهشماره 21 , دوره 11 , پاییز-زمستان 1399عدالت اجتماعی، مبنای اساسی جامعه پردازی در اندیشه دینی است. اما نرم‌افزار ساخت جامعه در پرتوی عدالت اجتماعی چیست؟ شناخت این نرم‌افزار، بدون دستیابی به مفهوم شناسی دقیق قرآنی از عدالت اجتماعی، میسر نیست. به همین دلیل است که پژوهشهای اسلامی در عرصه عدالت اجتماعی، اغلب به چکیده کاملعدالت اجتماعی، مبنای اساسی جامعه پردازی در اندیشه دینی است. اما نرم‌افزار ساخت جامعه در پرتوی عدالت اجتماعی چیست؟ شناخت این نرم‌افزار، بدون دستیابی به مفهوم شناسی دقیق قرآنی از عدالت اجتماعی، میسر نیست. به همین دلیل است که پژوهشهای اسلامی در عرصه عدالت اجتماعی، اغلب به تحمیل معنای ارتکازی یا ناقص پژوهندگان از عدل و قسط بر نظریه ورزی‌ها دچار شده است و اصل و فرع، مشتبه گشته است. در پژوهش حاضر، ابتدا بر اساس روش تحقیق موضوعی، به مفهوم شناسی عدل و قسط و نسبت بین این دو می‌پردازیم. سپس در پرتوی این مفهوم شناسی، با رجوع به تفسیر المیزان، تلاش شده است تا نرم‌افزار جامعه پردازی مبتنی بر قسط و عدل تدوین گردد. بر این اساس، جامعه پردازی، از مسیر قوام دین محقق می‌شود که خود، در پرتو سه مؤلفه کلیدی قدرت، ثروت و پیوندهای اجتماعی عمل میکند. پیوندهای اجتماعی، بنیادین‌ترین لایه جامعه پردازی است که روابط اقتصادی در خدمت تقویت این پیوندها و انسجام اجتماعی تعریف می‌شوند. نظام سیاسی و نهاد قدرت نیز به‌عنوان تنظیم‌گر روابط اجتماعی-اقتصادی، خود نیازمند تقویمی درونی مبتنی بر طاعت است. همچنین مؤلفه معنویت به‌عنوان مؤلفه چهارم، به‌مثابه روحی بر کالبد جامعه پردازی، عدالت اجتماعی را در خدمت توحید قرار می‌دهد. مبنای این نرم‌افزار جامعه پردازی عبارت است از: طبیعت و فطرت انسانی، غایت کمالی انسانی، اقتضائات حیات اجتماعی. جزييات مقاله
پربازدیدترین مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - آرامش حقیقی از دیدگاه قرآن
شیما محمودپورشماره 13 , دوره 6 , پاییز-زمستان 1394آرامش گوهری نایاب است که یکی ازاصیل ترین نیازهای بشر می باشد و نقش بسیار مهمی در سعادت و سلامت روحی شخص و جامعه دارد. احساس آرامش از مهمترین ویژگی های انسان سالم به شمار می رود،زیرا در سایه آرامش است که می توان به رشد و کمال رسید. قرآن به عنوان کتاب هدایت بشر، بهترین نس چکیده کاملآرامش گوهری نایاب است که یکی ازاصیل ترین نیازهای بشر می باشد و نقش بسیار مهمی در سعادت و سلامت روحی شخص و جامعه دارد. احساس آرامش از مهمترین ویژگی های انسان سالم به شمار می رود،زیرا در سایه آرامش است که می توان به رشد و کمال رسید. قرآن به عنوان کتاب هدایت بشر، بهترین نسخه برای به دست آوردن این مطلوب انسان می باشد. هدف از نگارش این مقاله (با توجه به اهمیت موضوع) اولاً شناخت آرامش حقیقی و تصحیح بینش انسان نسبت به آن است وثانیاً بررسی عوامل مؤثر در ایجاد و تثبیت آرامش در قلب آدمی با توجه به آموزه های قرآنی می باشد. در شناخت مفهوم حقیقی آرامش باید علاوه بر معنای لغوی به تفاوت مصداقی آن با آسایش توجه داشت. همچنین طبق آموزه های وحی آرامش حاصل توجه به دو جنبه نیازهای مادی و معنوی بشر است و باید توجه داشت که در مواقع تعارض بین این دو نیاز، به دلیل اصالت روح، ارجحیت با بعد معنوی انساناست. درقرآن تعابیر متفاوتی حاوی معنای آرامش هستند که به عنوان نمونه می توان از اطمینان، تثبیت فوءاد، ثبات، ربط قلب، سکن، سکینه یاد کرد و با بررسی این عبارات در آیات می توان دریافت که تنها منشاء و مبداء نازل کنندۀ آرامش به قلب آدمی خداوند متعال است و این مطلوب بشر تنها در سایۀ ارتباط با او حاصل می شود. از منظر قرآن عوامل متفاوتی در ایجاد و ثبات آرامش مؤثرهستند که از آن دسته می توان به ایمان، ذکر، تصحیح بینش انسان نسبت به دنیا، توکل، شکرگذاری، تقوا و انجام مناسک عبادی اشاره کرد. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - روش شناسی تحقیق موضوعی در قرآن کریم: طراحی الگویی کاربردی برای پژوهش های میان رشتهای
سعید مسعودی پور مهدی سپهریشماره 12 , دوره 6 , بهار-تابستان 1394یکی از خلأهای موجود در مسیر تولید علوم انسانی اسلامی را می¬توان فقدان روش¬های تحقیق کاربردی دانست که از مبانی صحیحی برخوردار باشند. با توجه به این که یکی از منابع مهم نقل پژوهی در حوزه مطالعات میان رشته ای، قرآن کریم می باشد لذا لازم است، روش پژوهش برای تحقیقات موضوعی د چکیده کاملیکی از خلأهای موجود در مسیر تولید علوم انسانی اسلامی را می¬توان فقدان روش¬های تحقیق کاربردی دانست که از مبانی صحیحی برخوردار باشند. با توجه به این که یکی از منابع مهم نقل پژوهی در حوزه مطالعات میان رشته ای، قرآن کریم می باشد لذا لازم است، روش پژوهش برای تحقیقات موضوعی در قرآن تبیین شود. بر این اساس در نوشتار حاضر تلاش شد تا روش تحقیق موضوعی در قرآن کریم بر مبنای تفسیر قرآن به قرآن که به عنوان بهترین شیوه تفسیر قرآن کریم شناخته می شود برای این نیاز ارائه شود. در ابتدا به تبیین مبانی روش تحقیق پرداخته شد و بحث¬های مبنایی در خصوص تعریف دین، نسبت میان عقل و نقل به عنوان اجزای دین، نسبت میان کتاب و سنت به عنوان اجزای نقل، دامنه نقل، رابطه میان مسایل علوم انسانی اسلامی و علوم انسانی متعارف و... ارائه شد. یکی از غفلت-هایی که در حوزه نقل پژوهی وجود دارد عدم برقراری تناسب میان دامنه معارف نقلی و مسایل مورد پژوهش است. این امر باعث می شود تا موضوعی که خارج از دامنه نقل قرار دارد بی جهت بر آن عرضه شود. در نهایت با بیان برخی از این نکات مهم در مواجهه با نقل، الگویی کاربردی که از هشت گام تشکیل می شود برای پژوهش موضوعی در قرآن کریم ارائه گردید. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسی اثربخشی تدبر در آیات قرآنکریم بر افزایش سلامت روان
مهدی اسمعیلی صدرآبادی مریم جدادی محسن رفیع خواه زهرا نقی زادهشماره 14 , دوره 7 , بهار-تابستان 1395قرآن به عنوان معجزه جاوید پیامبر گرامی اسلام، بهترین راهنمای آدمی و به مصداق صریح آیات (تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْء) می باشد که با رجوع و عمل به آن می توان بسیاری از نیازها را پاسخ گفته و مشکلات را برطرف نمود. از جمله مشکلات و مسائلی که همواره بشر به ویژه در قرون اخیر با آن چکیده کاملقرآن به عنوان معجزه جاوید پیامبر گرامی اسلام، بهترین راهنمای آدمی و به مصداق صریح آیات (تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْء) می باشد که با رجوع و عمل به آن می توان بسیاری از نیازها را پاسخ گفته و مشکلات را برطرف نمود. از جمله مشکلات و مسائلی که همواره بشر به ویژه در قرون اخیر با آن مواجه بوده و تحقیقات و پیشرفت علوم هم کمک شایانی به آن نکرده است؛ مقوله بیماری روانی افراد است. به تازگی اندیشمندان و روانشناسان مدعی شده اند که دین و آموزه های اعتقادی نقش مهمی در سلامت روحی و روانی فرد و جامعه دارد. به راستی قرآن که خود یکی از مهمترین اعتقادات دینی به شمار می آید چگونه می تواند سلامت روانی فرد را تضمین کرده و مانع ابتلای فرد و جامعه به فشارها و آسیب های روحی و روانی شود. در این مقاله با روش کیفی کتابخانه ای- توصیفی به تبیین اثربخشی تدبر در آیات قرآن بر افزایش سلامت روان پرداخته شده است. از این روی با تدبر در آیات قرآن به ویژه در محتواها و مفاهیم آیاتی چون ایمان، حجاب، ازدواج و دنیاگریزی، ذکر و دعا می توان هم در پیشگیری و هم در درمان بیماری های روانی به نتایج مطلوب رسید. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - فساد اداری، عوامل و راهکارهای مقابله با آن از منظر آیات و روایات
جمال فرزند وحيشماره 9 , دوره 4 , پاییز-زمستان 1392فساد اداری با انواع و اشکال مختلف و تبعات سوء آن، از دیدگاه اسلام هم به عنوان یک معضل اخلاقی و هم به‌مثابه یک چالش قانونی در نظر گرفته می‌شود. این پدیده ناشی از برخی عوامل شخصی، اقتصادی، فرهنگی، قضایی و سیاسی است. به‌مقتضای این عوامل، راهکارهای دین برای پیشگیری و مبارزه چکیده کاملفساد اداری با انواع و اشکال مختلف و تبعات سوء آن، از دیدگاه اسلام هم به عنوان یک معضل اخلاقی و هم به‌مثابه یک چالش قانونی در نظر گرفته می‌شود. این پدیده ناشی از برخی عوامل شخصی، اقتصادی، فرهنگی، قضایی و سیاسی است. به‌مقتضای این عوامل، راهکارهای دین برای پیشگیری و مبارزه با این مسئله نیز دربردارنده راهکارهای غیررسمی و درونی مانند تقوا، صبر، ایمان به معاد، احساس مسئولیت اجتماعی و ... و راهکارهای رسمی همچون: راهکارهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و قضایی خواهد بود. در این پژوهش با بررسی و تعمق در متون اسلام یعنی قرآن کریم و احادیث معصومین (ع)، به شرح و تبیین عوامل فساد و راهکارهای مبارزه با آن پرداخته شده است. به‌طورکلی از نتایج این تحقیق به دست می‌آید که اسلام با یک دید همه‌جانبه، سعی در از بین بردن زمینه ها و بسترهای بروز فساد اداری داشته و در صورت بروز نیز برخورد قاطع با آن را توصیه می نماید. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - واکاوی رویکردهای موجود در خصوص نظام‌سازی قرآنی
حامد جوکار احمد جمالی گندمانیشماره 18 , دوره 9 , بهار-تابستان 1397نظام‌سازی قرآنی به عنوان کارکرد اصلی نظام توسعه فرهنگ قرآنی، پس از پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار نظام ولایت فقیه در بنان و بیان اندیش‌وران و صاحب‌نظران دینی ظهور یافته و بخش قابل توجهی از تلاش‌‌های فکری ایشان را متوجه خویش ساخته است. این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی، چکیده کاملنظامسازی قرآنی به عنوان کارکرد اصلی نظام توسعه فرهنگ قرآنی، پس از پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار نظام ولایت فقیه در بنان و بیان اندیش‌وران و صاحب‌نظران دینی ظهور یافته و بخش قابل توجهی از تلاش‌‌های فکری ایشان را متوجه خویش ساخته است. این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی، با هدف واکاوی مفهوم نظام‌سازی قرآنی و بررسی رویکردهای موجود، ضمن کاوشی در معنای این مفهوم، رویکردهای موجود و یا متصور از آن را بررسی کرده و از میان آنها، آنچه قرابت و شباهت بیشتری به مراد نظام توسعه فرهنگ قرآنی از این مفهوم دارد را تبیین میکند. در این مسیر، نگاهی نیز به نارسایی‌‌ها یا کاستی‌‌های رویکردهای مذکور شده است. بر اساس یافته‌های مقاله حاضر مراد از نظام‌سازی قرآنی اصلاح اساسی امور انسانی مبتنی بر اصول قرآن کریم و دین مبین اسلام است و می‌توان کارکرد همه دانش‌های اسلامی را در قالب این اصلاح تبیین کرد. به مثل احکام اسلامی و تبع آن دانش فقه در واقع الزاماًت اجرایی این اصول در جامعه انسانی به شمار می‌روند. در این برداشت نظام‌سازی قرآنی نتیجه اصلاح امر انسانی است یعنی قرآن کریم اصول کلی حاکم بر نظامات انسانی مورد نظر خداوند را ارائه کرده و دانش‌های اسلامی دیگر در واقع بیان چگونگی اجرای این اصول هستند. در این میان دانش فقه نیز به مقتضای محدوده و موضوع خویش وظیفه‌ای بر عهده دارد که به دلیل اهمیت این دانش و برای تبیین بیشتر نمونه‌هایی از نقش دانش فقه در تسری اصل عدالت و نیز اصل تساهل و تسامح مورد اشاره قرار گرفته و در پایان به مهمترین چالش‌های پیش‌روی نظام سازی قرآنی اشاره شده است. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - تواتر تاریخی در حوزه قرآن و حدیث (با تأکید بر نقد دیدگاه خاورشناسان و اخباریان)
محمدحسن احمدیشماره 11 , دوره 5 , پاییز-زمستان 1393رویکرد تاریخی نگری خاورشناسان در ورود به مسائل دینی و از جمله علوم قرآنی به‌ویژه مسئله تاریخ و تفسیر قرآن کریم، با آسیب جدی عدم نگاه ساختاری به مکتب تاریخ‌نگاری اسلامی مواجه است. این رویکرد البته در محافل اخباری گری نیز مشاهده می‌شود. علت این آسیب را می‌توان تفکیک تاری چکیده کاملرویکرد تاریخی نگری خاورشناسان در ورود به مسائل دینی و از جمله علوم قرآنی به‌ویژه مسئله تاریخ و تفسیر قرآن کریم، با آسیب جدی عدم نگاه ساختاری به مکتب تاریخ‌نگاری اسلامی مواجه است. این رویکرد البته در محافل اخباری گری نیز مشاهده می‌شود. علت این آسیب را می‌توان تفکیک تاریخ از حدیث و ارائه تعریفی ناقص از مفهوم حدیث دانست. تواتر تاریخی نیز یکی از شاخصه‌های تاریخ‌نگاری اسلامی است که در رویکرد تاریخی نگری باید موردتوجه باشد. تواتر، اصطلاحی اسلامی است که بر مبنای آن اعتبار تاریخ بیشتر از آنکه بر گزاره‌های منفرد تاریخی باشد بر متواترات تاریخی بنا نهاده شده است. تواتر تاریخی البته توسعه معنایی دارد و صرفاً شامل تواتر لفظی نمی‌شود. تحلیل‌های خاورشناسان و رویکرد اخباریان در حوزه تاریخ قرآن و روایات تفسیری تاریخی، به مسئله تواتر بی‌توجه بوده و یکان یکان اخبار تاریخی را صرفاً بر مبنای مقام بیانشان، مبنای تحلیل خود قرار داده‌اند. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - رابطه شناخت و هیجان در قرآن و روان‌شناسی
صدیقه رضایی دهنویشماره 16 , دوره 8 , بهار-تابستان 1396رابطه بین هیجان و شناخت موضوعی است که توجه محققان روان‌شناسی را در طول تاریخ این رشته به خود جلب کرده است. در حالی که نظریه‌های قدیم بر مجزا انگاشتن این دو حیطه تأکید کردند، نظریه‌های جدید شواهد زیاد و گسترده‌ای در ارتباط تنگاتنگ بین این دو حیطه ارائه کرده‌اند. هدف از پ چکیده کاملرابطه بین هیجان و شناخت موضوعی است که توجه محققان روان‌شناسی را در طول تاریخ این رشته به خود جلب کرده است. در حالی که نظریه‌های قدیم بر مجزا انگاشتن این دو حیطه تأکید کردند، نظریه‌های جدید شواهد زیاد و گسترده‌ای در ارتباط تنگاتنگ بین این دو حیطه ارائه کرده‌اند. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین شناخت و هیجان در قرآن و روان‌شناسی است. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که آیا از دیدگاه قرآن و روان‌شناسی بین شناخت و هیجان ارتباط وجود دارد و این ارتباط چگونه است؟ از روش توصیفی ـ تحلیلی برای بررسی متن قرآن و متون روان‌شناسی استفاده شده و بر اساس نتایج به دست آمده از پژوهشهای روان‌شناسی، هیجان‌ها و عواطف مختلفی مثل غم، شادی، خشم و اضطراب می‌تواند بر روی درک، قضاوت، استدلال، توجه، حافظه و تصمیم گیری افراد اثر بگذارد. از طرفی نوع قضاوت و ارزیابی افراد از محرک‌های محیطی می‌تواند نوع، شدت و تداوم هیجان را تعیین کند. همچنین از منظر قرآن، شناخت و هیجان رابطه‌ای دوطرفه و علّی بر روی یکدیگر داشته و جهت رفتار را تعیین می‌کنند. این یافته با نتایج به دست آمده از تحقیقات جدید در روان‌شناسی مطابقت دارد. تلویحات به دست آمده از نتایج در تفسیر آیات مرتبط با این دو مقوله، خودشناسی و تربیت دینی بحث شده است. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - بررسی رویکردهای نظری به مدیریت اسلامی
سید کاظم چاوشیشماره 2 , دوره 2 , بهار 1388مديريت اسلامي، موضوعي است كه ازديربازمورد تعلق خاطر همة کسانی بوده است كه دل در گرو اسلام داشته اند. براين اساس، بسياري كوشيده اند تا در جهت شناخت و معرفي اين پديدة مهم، گامي فرا پيش نهند . هر یک از این افراد از منظری به مدیریت اسلامی نگرسته اند و نتیجه این تلاشها منجر چکیده کاملمديريت اسلامي، موضوعي است كه ازديربازمورد تعلق خاطر همة کسانی بوده است كه دل در گرو اسلام داشته اند. براين اساس، بسياري كوشيده اند تا در جهت شناخت و معرفي اين پديدة مهم، گامي فرا پيش نهند . هر یک از این افراد از منظری به مدیریت اسلامی نگرسته اند و نتیجه این تلاشها منجر به ارائه نظریاتی در خصوص تعریف و بسط مفهوم مدیریت اسلامی شده است. مقاله حاضر اقدام به دسته بندی این نظریات به شرح زیر نموده است: 1- نظريه يا رويكرد نظري رشد در مديريت اسلامي 2- رويكرد اصول گرايي 3- رويكرد اخلاق و ويژگيهاي مديران اسلامي 4- رويكرد وظايف مديران مسلمان 5- رویکرد تاثیر ارزشهای اسلامی بر مدیریت در این مقاله سعی شده است مبانی اصولی، تعریف مدیریت اسلامی و نظریه پردازان شاخص هر رویکرد ارائه شود تا از این رهگذر امکان مقایسه، جمع بندی و تحقیق بیشتر و گسترده تر برای محققین و علاقه مندان به مبحث مدیریت اسلامی فراهم شود. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - اثربخشی معنادرمانی قرآن و معنادرمانی فرانکل بر سلامت روان و بهزیستی ذهنی مادران افسرده
فریده داودی حموله محمدحسین فلاح مهدی اسمعیلی صدرآبادی مهران علیپورشماره 11 , دوره 5 , پاییز-زمستان 1393این تحقیق به منظور اثربخشی دو روش معنادرمانی قرآن و معنادرمانی فرانکل بر بهزیستی ذهنی و سلامت روان مادران افسرده صورت گرفته است. از بین 1350 نفر مادر افسرده با استفاده از تست افسردگی 21 سؤالی بک (BDI-II) تعداد 45 نفر به عنوان نمونه انتخاب و در سه گروه همگن قرار گرفتند و چکیده کاملاین تحقیق به منظور اثربخشی دو روش معنادرمانی قرآن و معنادرمانی فرانکل بر بهزیستی ذهنی و سلامت روان مادران افسرده صورت گرفته است. از بین 1350 نفر مادر افسرده با استفاده از تست افسردگی 21 سؤالی بک (BDI-II) تعداد 45 نفر به عنوان نمونه انتخاب و در سه گروه همگن قرار گرفتند و با استفاده از دو تست (بهزیستی ذهنی 39 سؤالی مولوی و همکاران، 1390) و تست (28 سؤالی سلامت روان گلدبرگ،1972) پیش‌آزمون برگزار شد و بعد از اجرای دو مداخله درمانی داده‌های به دست آمده تجزیه و تحلیل شد و نتایج زیر به دست آمد. مقدار معنادرمانی قرآن بر بهزیستی ذهنی مادران افسرده (04/0p<) و بر سلامت روان مادران افسرده (01/0p<) است. همچنین مقدار معنادرمانی فرانکل بر بهزیستی ذهنی مادران افسرده (01/0p<) است و بر سلامت روان آنان(04/0p<) است. این پژوهش تأثیر معنادار دو روش معنادرمانی قرآن و فرانکل را بر سلامت روان و بهزیستی ذهنی تأیید نمود. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - شناسه‌های شهر در قرآن کریم
جابر دانششماره 9 , دوره 4 , پاییز-زمستان 1392براي شناخت آثار كالبدي، اجتماعي، اقتصادي و مديريتي آموزه‌های اسلام در شهرها و تبيين الگويي براي تمايز اين شهرها از ساير نمونه‌ها در دوره‌های مختلف، بررسي‌ها و تحقیقات متعددي انجام و تحليل‌هاي گوناگوني ارائه شده است که بخشي از آن، متوجه اشارات و نصوص متعدد دینی در باب ام چکیده کاملبراي شناخت آثار كالبدي، اجتماعي، اقتصادي و مديريتي آموزه‌های اسلام در شهرها و تبيين الگويي براي تمايز اين شهرها از ساير نمونه‌ها در دوره‌های مختلف، بررسي‌ها و تحقیقات متعددي انجام و تحليل‌هاي گوناگوني ارائه شده است که بخشي از آن، متوجه اشارات و نصوص متعدد دینی در باب امور آبادی و عمران شهری است. ماهيت خاص شهرهای حیطه جهان اسلام و جلوه مفاهیم و خصوصیات مشترک و فراگیر در آنها، بيانگر شیوه نفوذ و حاكميت فرهنگ اسلام و ارتباط آنها با آموزه‌هاي ديني است. از این‌رو شهر اسلامي، اصطلاحی است که به معرفي شهرهاي متأثر از فرهنگ و ارزش‌هاي اسلامي می‌پردازد. اين مقاله با تکیه بر اشارات آیات در مورد وجوه مختلف معماری و شهرسازی و با تکیه بر آراء مفسرین و لغت‌شناسان، شناسه‌ها و مؤلفه‌های شهر مورد نظر قرآن کریم را استخراج و مورد بازبینی و تحلیل قرار داده است و از پرداختن به آیاتی که ناظر بر شئون اولیاء الهی و زندگی اخروی است و تجویز آن در امور جاری دنیوی غیرممکن، پرهیز نموده است. در این راستا، اطلاعات و داده‌هاي موردنياز در اين تحقيق به روش اسنادي گردآوري و با رویکردی توصیفی- تحلیلی مورد مداقه و بررسی قرارگرفته‌اند. قرآن کریم باهدف پرهیز از ساخت‌وساز بیهوده و زیان‌بار، به صفاتی همچون امنیت، آرامش، حرمت و تطابق با شرایط طبیعی و اقلیمی در عمران شهری و دنیوی اشاره دارد که البته جنبه‌های آرمانی، متکامل و مطلق آن را نیز در سرای اخروی مورد توجه قرار می‌دهد. همچنین اسلوب قرآن در تبیین صفات ساخت‌وسازها، توجه به ابعاد کیفی در تأمین سرپناه و مکان اجتماع انسانی است و اصولاً آموزه‌های دینی از تعیین ضوابط جزئی و دستورالعمل‌های خاص خودداری نموده است. جزييات مقاله
